ในการปลูกแคคตัสหรือต้นไม้นั้น สิ่งสำคัญที่คนปลูกจะให้ความสำคัญอันดับต้นๆ ก็คือดินที่ใช้ปลูกแคคตัสนั่นเองครับ วันนี้สวนหลังบ้านเลยจะมาชวนคุยกันเรื่อง “พีทมอส (Peat Moss)” ที่นิยมนำมาใช้เพาะเมล็ด และเป็นส่วนผสมในวัสดุปลูกกัน
“พีทมอส” คืออะไร?
เพื่อนๆ เคยสงสัยไหมว่า “พีทมอส (Peat Moss)” ที่เป็นเหมือนดินละเอียดๆ นี้คืออะไร ความจริงแล้วพีทมอส เกิดจากคำว่า Peat คือซากพืชซากสัตว์ที่ทับถมกันมานาน และคำว่า Moss คือพืชจำพวกมอส มีหลากหลายสายพันธุ์ โดยเฉพาะมอสตระกูลสแฟคนั่มพีทมอส (Sphagnam) ที่ตายแล้ว เกิดการทับถมกันมาเป็นเวลาหลายพันปี เราจะพบพีทมอสอยู่ชั้นล่างของสแฟคนั่มมอสที่ยังมีชีวิต การที่จะเกิดพีทมอสได้หนาประมาณ 2-3 ฟุต ต้องใช้เวลาสะสมและย่อยสลายกว่าพันพันปีเลยนะ
โดยพีทมอสจะมีอยู่มากในแถบที่อากาศหนาว อย่างสถานที่ หรือและประเทศเมืองหนาว เช่น รัสเซีย และแคนาดา เป็นต้น นอกจากนี้พีทมอสในธรรมชาติ มีเพียง 3% เท่านั้น เมื่อเทียบกับพื้นดินบนโลก การขุดพีทมอสจึงเป็นเรื่องที่เคร่งครัดในหลายๆ ประเทศ แต่เนื่องจากสภาพอากาศของประเทศไทยเป็นเมืองร้อน ดังนั้นพีทมอสที่เราใช้กันนั้นจึงเป็นการนำเข้าจากต่างประเทศทั้งสิ้น ทำให้พีทมอสมีราคาสูงกว่าดินทั่วไป
ลักษณะและประเภทของพีทมอส
พีทมอสมีลักษณะเป็นเส้นใยสีน้ำตาลอ่อนจนถึงสีดำ คล้ายขุยมะพร้าว มีคุณสมบัติรักษาความชื้นได้ดี ร่วนซุยไม่ติดกันเป็นก้อน น้ำไหลผ่านได้ดี และเป็นวัสดุที่ต่อต้านเชื้อรา โดยพีทมอส แบ่งแต่ละประเภทด้วยระดับความทับถมเป็นชั้นๆ ซึ่งแบ่งได้ 3 ประเภทใหญ่ๆ คือ
- White Peat (สีน้ำตาลอ่อน) เป็นพีทที่อายุการทับถมน้อยสุด ลักษณะเนื้อโดยธรรมชาติจะมีความหยาบ นิยมนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในการปลูกแคคตัส
- Brown Peat (สีน้ำตาล) เป็นพีทที่พบในความลึกระดับกลาง มีลักษณะตรงกลางระหว่าง White Peat และ Black Peat โดยจะเห็นเส้นใยมอสในเนื้อวัสดุ
- Black Peat (สีน้ำตาลเข้มจนถึงดำ) เป็นพีทที่พบในส่วนลึกสุด จะมีสีน้ำตาลจนถึงดำ เนื้อมีความละเอียดสูง เมื่อเปียกน้ำจะเก็บความชื้นได้นาน ทำให้การระบายน้ำและอากาศไม่ดี จึงไม่เหมาะสำหรับปลูกแคคตัส
ทั้งนี้คุณสมบัติที่ต่างกันของพีท คือความสามารถในการดูดซับความชื้น พีทสีดำจะมีความสามารถในการดูดซับความชื้นสูงที่สุด มีคุณสมบัติเป็น Humus สูงที่สุด จึงไม่เหมาะที่จะนำมาแปรรูปเป็นปุ๋ยอินทรีย์ เพื่อใช้ในการเกษตรและปลูกแคคตัส นอกจากนี้พีทสีดำยังมีราคาสูงที่สุดด้วย เพราะใช้ต้นทุนในการขุดเจาะเยอะ เนื่องจากถูกทับอยู่ชั้นล่างสุด ต่ำกว่าชั้นผิวดินหลายร้อยเมตร จึงไม่นิยมนำมาใช้ในการเกษตร แต่นิยมนำมาทำเป็นเชื้อเพลิงในการผลิตพลังงานให้ความร้อนในบ้านเรือนและอุตสาหกรรมทั่วไป
ข้อดีของพีทมอส
1. เป็นวัสดุปลูกพืชและแคคตัสที่สะอาด ปราศจากแมลง เชื้อโรค เชื้อราและแบคทีเรีย มีแร่ธาตุที่จำเป็นเพียงพอสำหรับการเจริญเติบโตของแคคตัส เก็บความชื้นได้ดี และปลดปล่อยออกมาให้ต้นไม้อย่างช้าๆ ลดปัญหาการสลายตัวของธาตุอาหาร เป็นตัวให้ปุ๋ยอย่างช้าๆ ช่วยประหยัดปุ๋ย ช่วยปกป้องความแน่นแข็งของดิน และช่วยเติมอินทรียวัตถุในเนื้อดินให้มีสารอาหารครบถ้วนมากยิ่งขึ้น
2. ช่วยเร่งการทำปุ๋ยหมัก ลดการเกิดกลิ่นเหม็นและช่วยควบคุมการถ่ายเทอากาศและน้ำในกองปุ๋ยหมัก
3. ช่วยเพิ่มอากาศในดิน ปรับให้ดินร่วนซุย ช่วยในการถ่ายเทน้ำและอากาศได้สะดวกเมื่อใช้กับดินทราย ช่วยเพิ่มเนื้อดิน ปรับให้ดินเก็บรักษาธาตุอาหารและความชื้นรวมไปถึงลดการชะล้างธาตุอาหารของน้ำด้วย
ข้อเสียของพีทมอส
1. พีทมอส เก็บความชื้นได้ดี จึงไม่เหมาะกับการนำไปปลูกแคคตัสที่ไม่ชอบความชื้น เช่น กุหลาบหิน ไม้อวบน้ำต่างๆ ควรผสมพีทมอสกับวัสดุปลูกชนิดอื่น เช่น ทรายหรรือหินภูเขาไฟ เพื่อไม่ให้วัสดุปลูกอุ้มน้ำจนเกินไป ซึ่งอาจจะทำให้ต้นไม้ที่ไม่ชอบความชื้นตายได้
2. ราคาพีทมอสสูง เนื่องจากไม่สามารถผลิตได้ภายในประเทศ จึงจำเป็นต้องนำเข้ามาจากต่างประเทศเท่านั้น
บทความแนะนำ
