ต้นเดียวประโยชน์ 3 อย่าง ไม้ยืนต้นกินได้ ที่ช่วยเศรษฐกิจในครอบครัวไปพร้อมๆ กัน เนื้อไม้เอาไปใช้ได้ บางต้นเป็นไม้มงคลขุดล้อมขายได้ราคาดีอีกด้วย แต่ละต้นอาจมีจุดเด่นแตกต่างกันตามคุณสมบัติ
1. สะเดา
เป็นไม้ยืนต้นที่ทุกคนรู้จักกันดี เพราะยอดและช่อดอกสะเดากินกับปลาดุกย่างน้ำปลาหวาน เป็นเมนูเด็ดในช่วงฤดูหนาว สะเดาในบ้านเรามีทั้งสะเดาช้าง สะเดามันที่ขมน้อยกว่า และสะเดาทวายที่ออกดอกเกือบตลอดปี ต้นโตค่อนข้างเร็ว เติบโตได้ทุกพื้นที่ทั้งพื้นที่แห้งแล้ง และชุ่มชื้น ทุกส่วนมีรสขมจากสาร อะซาไดแรคติน (azadirachtin) ที่อยู่ในส่วนต่างๆ ของต้น โดยเฉพาะผลสะเดา ซึ่งนำมาสกัดเป็นสารป้องกันกำจัดแมลงศัตรูพืชได้อย่างดี นอกจากนี้ไม้สะเดายังเป็นเนื้อไม้ชั้นดี ปลวกไม่กิน เนื้อไม้สวย แข็งแรงทำเสาทำคานได้ แต่เหมาะกับใช้ภายในมากกว่า
2. แคนา
ไม้ยืนต้นโตเร็วซึ่งเป็นที่นิยมในการจัดสวน เจริญเติบโตได้ในทุกพื้นที่ เนื้อไม้ใช้งานได้แต่ไม่แข็งแรงนัก เมื่อต้นมีอายุมากขึ้นโคนต้นมีพูพอน ส่วนที่นิยมทานคือดอกสีขาวทรงระฆังสวยงาม บานช่วงค่ำ มีกลิ่นหอมอ่อนๆ เมื่อดอกร่วงในตอนเช้า สามารถเก็บมาลวกจิ้มน้ำพริก ทำสลัดได้ รสชาติขมเล็กน้อย ทางภาคเหนือนำหมูสับปรุงรสแล้วยัดไส้ไว้ภายในนำไปนึ่งทานได้ ฝักเป็นเกลียวมีเมล็ดอยู่ภายใน เมล็ดมีเยื่อบางๆ คล้ายปีกช่วยให้ปลิวไปตามลมได้ง่าย ซึ่งเป็นวิธีกระจายพันธุ์ในธรรมชาติของไม้ยืนต้นชนิดนี้
3. หว้า
ไม้มงคลใช้ปลูกเป็นประธานของสวนได้ ลำต้นมีสีน้ำตาลอมเทา ใบสีเขียวเป็นมัน ยอดอ่อนสีแดง ดูสวยงาม กิ่งก้านแผ่ให้ร่มเงา ชอบดินชุ่มชื้น เป็นไม้ล้อมขายได้ราคา แถมขึ้นชื่อว่าเป็นไม้เรียกนก เพราะนกจะชอบมาทานผลหว้า มักให้ผลในช่วงฤดูร้อน ผลรูปรีเมื่อแก่มีสีม่วงแดงคล้ายผลองุ่น กินได้รสเปรี้ยวอมฝาด มีการนำผลไปหมักทำไวน์ด้วย ยอดอ่อนทานได้ เนื้อไม้ไม่มีลาย ใช้งานได้เฉพาะภายใน
4. ขี้เหล็ก
เป็นพืชวงศ์ถั่วที่พบได้ทั่วทุกภาค มีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ข้อดีของขี้เหล็กนั้นมีหลายอย่าง ประการแรกเลยคือยอดและดอกทานได้ แม้จะมีรสขมแต่ก็มีประโยชน์เป็นยาระบายอ่อนๆ และช่วยให้หลับสบาย ต้นโตเร็วเติบโตได้ในดินทุกประเภท ทั้งระบบรากยังช่วยตรึงไนโตรเจนให้กับดิน ใบที่ร่วงหล่นเมื่อย่อยสลายยังช่วยบำรุงดินอีกด้วย เนื้อไม้มีลายสวยงาม เป็นเส้นสีน้ำตาลเข้มชัดเจนแทรกเนื้อไม้สีเหลืองนวลๆ ใช้ได้ทั้งภายในและภายนอกได้ ทำเฟอร์นิเจอร์ ทำเสา ทำพื้น นับเป็น ไม้ยืนต้นกินได้ ที่น่าแนะนำเลย
5. อินจัน
ไม้ไทยดั้งเดิม จุดเด่นของต้นอินจันคือ ในต้นเดียวกันจะมีลูกอยู่สองแบบ คือลูกอินและลูกจัน โดยลูกอินเป็นผลกลมมีเมล็ดอยู่ภายใน ส่วนลูกจันผลแบนกว่าและไม่มีเมล็ด เมื่อสุกมีกลิ่นหอมกินได้ ผลดิบใส่ในสัมตำได้ เนื้อไม้เป็นไม้เนื้อแข็ง อายุยืนได้เป็นร้อยปี มีลายไม้สวยงาม เป็นไม้ล้อมขายเป็นไม้ประธานได้ เพราะมีรูปทรงสวยงาม มีพูพอนที่โคน แต่โตช้าจึงค่อนข้างหายาก ชอบที่ลุ่มมากกว่าที่ดอน ดินร่วน ชอบความชุ่มชื้น
บทความเพิ่มเติม
